Przeszczep mikrobioty jelitowej (ang. FMT) łagodzi zaburzenia poznawcze w ciężkim uszkodzeniu wątroby i znacząco zmniejsza liczbę hospitalizacji w porównaniu do standardowego leczenia.
Jak wynika z opublikowanego niedawno badania, FMT od zdrowego dawcy jest bezpieczne dla pacjentów z encefalopatię wątrobową i poprawia u nich funkcje poznawcze, w porównaniu do standardowego leczenia. Wyniki badania zademonstrowały również, że liczba po FMT z antybiotykoterapią potrzebne były dwie hospitalizacje, zaś w po standardowym leczeniu (laktuloza i rifaksymina) – 11. W szczególności odnotowano znaczną redukcję hospitalizacji z powodu nawracającej encefalopatii wątrobowej (sześć w przypadku standardowej terapii i zero po FMT). Wyniki te zaprezentowano w 2017 roku w Amsterdamie na kongresie pt. The International Liver Congress ™.
FMT wraz z antybiotykoterapią było dobrze tolerowane, bez żadnych poważnych skutków ubocznych. Ponadto stwierdzono, że FMT w połączeniu z antybiotykoterapią odwracało skutki negatywnego wpływu antybiotykoterapii na skład mikrobiomu jelit.
„Encefalopatia wątrobowa jest poważnym stanem i główną przyczyną ponownego przyjęcia do szpitala z powodu nawrotu, pomimo standardowego leczenia”, powiedział główny autor badania, dr Jasmohan Bajaj z Virginia Commonwealth University, Richmond (USA). „Wyniki tego badania pokazują, że u pacjentów z encefalopatią wątrobową FMT poprawia funkcjonowanie mózgu bardziej niż standardowa terapia, a także zmniejsza liczbę hospitalizacji, wliczając również i te z powodu nawrotu encefalopatii wątrobowej. FMT jest innowacyjnym i obiecującym podejściem w leczeniu tego schorzenia i czekamy na kolejne badania, które mogą potwierdzić nasze wyniki. „
Badacze losowo przydzielili 20 mężczyzn z marskością wątroby, którzy doświadczyli nawracających epizodów encefalopatii wątrobowej przed rozpoczęciem badania, do grupy poddanej leczeniu laktulozą i rifaksyminą (standard leczenia opiekuńczego), lub grupy poddanej antybiotykoterapii o szerokim spektrum działania przez pięć dni i następnie jednemu zabiegowi FMT, a po tym czasie poddanej standardowej terapii. FMT podano jako głęboki retencyjny wlew doodbytniczy. Pacjenci byli obserwowani przez 150 dni po randomizacji.
Wystąpiła istotna poprawa funkcji poznawczych w grupie pacjentów, którzy otrzymali FMT – co stwierdzono w testach Psychometric Hepatic Encephalopathy Score (PHES) i Stroop App (PHES) – w porównaniu do pacjentów z grupy objętej standardową terapią.
W teście o nazwie Model for End Stage Liver Disease (MELD) uzyskano pogorszenie wyników po leczeniu antybiotykami, zaś po FMT – uzyskano lepsze wyniki, zbliżone do wartości wyjściowych. FMT również zwiększył liczebność korzystnych szczepów bakterii, w tym Bifidobacteriaceae i Lactobacillaceae. W grupie leczonej standardowo nie obserwowano istotnych zmian mikrobiologicznych, metabolomicznych, poznawczych czy w teście MELD.
Ogólnie rzecz biorąc, jeden pacjent z grupy poddanej FMT miał obniżoną funkcję poznawczą, jednak miał wyższy wyjściowy poziom Proteobacterii (grupa bakterii, która zawiera wiele różnych patogenów, takich jak Escherichia, Salmonella, Vibrio i Helicobacter), które nie odpowiadały do przeszczepu kału.
Encefalopatia wątrobowa pojawia się, gdy wątroba nie może usunąć z krwi pewnych toksyn i substancji chemicznych, takich jak amoniak. Toksyny i chemikalia następnie gromadzą się w mózgu. Encefalopatia wątrobowa jest jednym z głównych powikłań marskości wątroby i główną przyczyną ponownego przyjęcia do szpitala z powodu jego nawrotu, pomimo leczenia. Może wystąpić nagle u osób z ostrą niewydolnością wątroby, ale częściej występuje u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby. Objawy encefalopatii wątrobowej obejmują łagodną dezorientację, zapominanie, słabą koncentrację i zmiany osobowości lub nastroju, ale mogą przejść do skrajnego lęku, drgawek, poważnego zamieszania, niewyraźnej mowy i powolnego ruchu Pierwszym krokiem w leczeniu jest identyfikacja i leczenie wszelkich czynników, które powodują encefalopatię wątrobową. Po ustąpieniu epizodu dalsze leczenie ma na celu zmniejszenie produkcji i wchłaniania toksyn, takich jak amoniak. Zasadniczo stosowane są dwa rodzaje leków w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa kolejnego epizodu encefalopatii wątrobowej – laktuloza i rifaksymina. Jednakże pomimo stosowania wyżej wspomnianego standardu leczenia opiekuńczego pozostaje ono główną przyczyną hospitalizacji i ponownej hospitalizacji u pacjentów z marskością wątroby.
„Jest to pierwsze randomizowane badanie, w którym wykazano, że FMT może być korzystne dla pacjentów z encefalopatią wątrobową. Zachęcające odkrycia otwierają nowe możliwości badań w celu określenia najlepszego sposobu manipulowania mikroflorą jelit u pacjentów z encefalopatią wątrobową. Wskazują także na prawdopodobny korzystny wpływ takich interwencji, dodając do tego, co jest już znane z niewchłanialnych antybiotyków, takich jak rifaksymina „- powiedział prof. Tom Karlsen z Departamentu Medycyny Transplantacyjnej, Szpitala Uniwersyteckiego w Oslo Rikshospitalet w Norwegii i wiceminister EASL.
ŹRÓDŁO:
European Association for the Study of the Liver. „Fecal microbiota transplants improve cognitive impairment caused by severe liver disease: Fecal microbiome transfer significantly reduced the number of hospitalizations compared to standard of care treatment.”
przeszczep bakterii jelitowych 